-
Zihinsel Tipoloji Analizi ile Bireyler, Zihin Yapılarına En Uygun Mutlu ve Başarılı Olacakları Meslekleri Seçiyorlar
Toplumlar mutluluk ya da mutsuzlukla ilgili sosyolojik açıdan incelendiÄŸinde, bireylerin yaÅŸamlarında iki seçimi doÄŸru yapmış olmalarının mutlulukta ya da mutsuzlukta kritik iki etken olduÄŸu görülmektedir; iÅŸ ve eÅŸ seçimi.
Bu yazıda tabii ki uzmanlık alanımız olmadığı için eÅŸ seçimine yönelik konulardan bahsedilmeyecek. Ancak diÄŸer mutluluk ya da mutsuzluk belirleyicisi etkenlerden meslek seçimi için söylenecek çok söz var.
Meslek; kiÅŸilerin belli bir eÄŸitimle ve/veya deneyimleme ile edindikleri ve hayatlarını kazanmak için sürdürdükleri düzenli ve kurallı faaliyetler bütünü olarak tanımlanabilir. Meslekler, gerektirdiÄŸi nitelikler ve saÄŸladıkları olanaklar yönünden çok çeÅŸitlilik gösteriyorlar.
Meslek seçimi ise; bir kimsenin, çeÅŸitli meslekler arasından en iyi yapabileceÄŸini düÅŸündüÄŸü faaliyetleri içeren ve kendi performansını en üst düzeyde gösterebileceÄŸine inandığı bir mesleÄŸe yönelmesidir. . En iyi yapmayı ve en üst düzeyde doyumu hem baÅŸarılı hem de sevecekleri, mutlu olacakları ÅŸeklinde de ifade edebiliriz.
Steve Jobs, Bill Gates ile katıldığı bir programda bu konuda ÅŸöyle söylemiÅŸti; "EÄŸer bir iÅŸi sevmiyorsanız, uygularken keyif almıyorsanız sonunda vazgeçersiniz. Pek çok insan bu durumu yaşıyor. Toplumun içinde baÅŸarılı olan ve olmayan insanlara baktığınızda, baÅŸarılı olanların iÅŸlerini sevdikleri için sonuna kadar azimle çalışmaya devam ettiklerini görürsünüz. Oysaki iÅŸini sevmeyenler vazgeçerler. Çünkü mantıklı davranıyorlar. Ä°ÅŸini sevmeyen bir insan neden zorluklara katlanmak istesin ki?"
Meslek seçimi, bireyin hayatında verdiÄŸi önemli kararlardan biridir, çünkü bireyin hayatının üçte biri mesleki etkinlikleri içermektedir. Meslek sadece para kazanma, geçim saÄŸlama yolu deÄŸil, bireyin kendini ifade etme, kendini gerçekleÅŸtirme yoludur. Bu nedenle meslek seçiminde temel amaç; kiÅŸinin mutlu olabileceÄŸi bir geleceÄŸin planlanmasıdır.
Meslek seçiminin çocukluktan itibaren yaÅŸama hedef ve anlam katan bir yönü vardır. Bu anlam doÄŸrultusunda harekete geçen genci karar verme aÅŸamasında bazı sıkıntılar beklemektedir. Genç insan, bir yandan ergenlik problemleriyle meÅŸgul olurken, bir yandan da geleceÄŸi ile ilgili bir seçim yapması gerekir. Hızlı bir fizyolojik ve fiziksel deÄŸiÅŸim içindeyken aynı zamanda gelecekteki eÄŸitimi, kariyeri hakkında yeni kararlar verme baskısı, genci daha önce oluÅŸturduÄŸu kimliÄŸini gözden geçirmeye zorlar ki bu da zor bir süreç olarak karşımıza çıkıyor.
Meslek seçiminde önemli olan, kiÅŸinin o mesleÄŸi yaparken mutlu olması yani mesleki doyumu yaÅŸamasıdır. Yaptıkları iÅŸte mutsuz olan kiÅŸiler; aynen Steve Jobs’ın da dediÄŸi gibi bir süre sonra tükenmiÅŸlik duygusu yaÅŸamaya baÅŸlamaktadırlar. Bu durum hem kiÅŸinin yaÅŸam kalitesini hem de iÅŸteki verimliliÄŸini olumsuz etkiliyor.
Kendini Keşfetmek ve Kendinle Tanışmak
Bir insanın kendisine uygun mesleÄŸi seçebilmesi için önce kiÅŸisel zihin ÅŸifresine baÄŸlı özellikleri ve mesleklerin gerektirdiÄŸi zihin kodları konularında ayrıntılı bilgi sahibi olması gerekir. Özellikle ergenlik dönemindeki gençlerin kendilerini tanımalarında güçlükler yaÅŸanmaktadır. Bu güçlük, geliÅŸimin devam etmesi ve gencin kendi istek, beklenti, ilgi ve yeteneklerini farklı algılamasından kaynaklanmaktadır. Bazen yeteneklerine güven azlığı bazen de kapasitesinin üzerinde beklentiler nedeniyle gencin ilgileri sürekli deÄŸiÅŸebilmektedir. Aile ve çevre beklentileri, arkadaÅŸ grubunun etkisi de gencin kararını etkiliyor.
Gençlerin kiÅŸisel özelliklerini keÅŸfetmeleri konusunda profesyonel destek almaları, özellikle günümüzün ve geleceÄŸin rekabet koÅŸulları göz önünde bulundurulduÄŸunda olmazsa olmaz durumdadır. Dünyada bilim, sanat ve spor alanında öncü olma özelliÄŸine sahip pek çok ülke bu yaklaşıma kendi eÄŸitim politikalarının içinde yer vermiÅŸlerdir. Meslek yönlendirmesi konusunda dünya literatürü incelendiÄŸinde karşımıza "Zihinsel Tipoloji Analizi" uygulaması çıkmaktadır. Dünya çapında beyin bilimlerine önem veren ülkelerin uyguladıkları bu ve benzeri yöntemler ile bireylerin merak alanı ÅŸifresini, karakter özelliÄŸi ÅŸifresini, motivasyon ve ödül özelliÄŸi ÅŸifresini ve öÄŸrenme özelliÄŸi ÅŸifresini tespit etmek ve bu analiz ile bireyi hem baÅŸarılı hem de mutlu olacağı alana yönlendirmek mümkün oluyor.
Ülkemiz eÄŸitim sistemi ve sistemin ana unsurları olan ebeveynler ile ilkokuldan üniversiteye kadar uzanan dönemde okumakta olan veya mesleki eÄŸitimini tamamlayıp yeni mezun olmuÅŸ olan gençlerin cevap bulmakta zorlandığı aÅŸağıdaki soruların cevapları, "Zihinsel Tipoloji Analizi"nin temelini oluÅŸturuyor;
- Yuva dönemindeki çocukların oynamayı sevip tercih ettikleri oyun ve oyuncaklar onların karakter özellikleri, yetenekleri ve merak alanlarıyla ilgili olarak hangi ipuçlarını içermektedir? EÄŸitim hayatlarının devamında bu ipuçlarından hareketle hangi stratejik karar ve hamleler yapılabilir?
- Bireyin karakter özelliÄŸi ÅŸifresi nedir?
- Bireyin merak alanı şifresi nedir?
- Bireyin doÄŸuÅŸtan sahip olduÄŸu genetik temelli zekâ (yetenek) ÅŸifresi nedir?
- Beynimizin potansiyeli ve iÅŸlevsel özellikleri hakkında neler biliyoruz?
- Çocukluk yıllarında oynamayı sevip tercih ettiÄŸimiz oyun ve oyuncaklarımız karakter özelliklerimiz, yeteneklerimiz ve merak alanlarımızla ilgili hangi ipuçlarını içermektedir? Seçmeyi düÅŸündüÄŸümüz/EÄŸitim aldığımız meslek ile bu ipuçları arasından asıl bir uyum iliÅŸkisi vardır?
- Seçmeyi düÅŸündüÄŸümüz/EÄŸitim aldığımız meslek, hangi karakter özelliÄŸinde, merak alanında ve zekâ ÅŸifresinde insan tipi gerektirmektedir?
- Sizce önemli olabilecek liderlik özellikleriniz nelerdir?
- Mesleki eÄŸitim sonrası kariyer planı ve kiÅŸisel özelliklerimizin uyumlu olması için nasıl bir yol izlenmelidir?
- Lisansüstü eÄŸitim için zihinsel tipolojik özelliklere uygun olan alan hangisidir?
DoÄŸru Meslek Seçimi Sürecinde Anne ve Babanın Etkisi
Ülkemizde maalesef birçok anne ve babanın, eÄŸitim sistemimizin eksikliklerinin de etkisiyle çocuklarını yeteneklerine bakmaksızın, kendi istedikleri mesleklere yönlendirme çabasında oldukları görülmektedir. Yanlış meslek seçimi sendromunun doÄŸal sonucu olarak da mutsuz, iÅŸini sevmeyen ve genellikle baÅŸarısız bireyler yetiÅŸmektedir. Ä°ÅŸ hayatında çalışanların en çok sevdikleri gün cuma akÅŸamı mesai bitimi ve sevmedikleri gün ise pazartesi sabahı mesai baÅŸlangıcı olan gündür. Bu nedenle de ÅŸirketler en çok çalışan motivasyonunun az olmasından ve aidiyet eksikliÄŸinden yakınıyorlar.
Ebeveynlerin, çocuklarının bireysel özelliklerini göz önünde bulundurmaksızın, salt maddi hedefleri düÅŸünerek üniversite ve meslek yönlendirmesinde bulunmaları da yine ülkemizde sık rastlanan bir durumdur.
Bazı durumlarda anne-baba kendi gerçekleÅŸtiremedikleri ideallerini çocuklarının gerçekleÅŸtirmesini beklemektedir. Ebeveynlerin, "Ben olamadım, o mutlaka olsun!" anlayışları ile gençler, meslek seçimi noktasında zorlanmaktadır. Bu baskıcı tutum gencin belki de mutlu olmayacağı, doyum saÄŸlayamayacağı ve hatta baÅŸarılı da olamayacağı bir mesleÄŸe yönelmesine neden oluyor.
DoÄŸru BranÅŸ, DoÄŸru Meslek ve DoÄŸru Gelecek Planlama Ä°çin Zihinsel Tipoloji Analizi
BaÅŸarılı, mutlu ve saÄŸlıklı bir hayatın temelinde, kiÅŸinin kendi benzersiz zihin ÅŸifresini dikkate alarak mesleki konumlama yapması bilinci yer almaktadır. Çünkü meslek, bireyin yaÅŸamı boyunca hayatında çok önemli bir yer tutan faaliyet alanıdır.
Mesleki baÅŸarının ve mutluluÄŸun kiÅŸinin hayat kalitesi, aile yaÅŸantısı ve saÄŸlığıyla doÄŸrudan iliÅŸkisi vardır. Bu nedenle meslek seçimi ve kariyer planlaması üzerinde hassasiyetle durulması gereken çok önemli bir konu olarak karşımıza çıkıyor.
Ebeveynlerin, çocukların kendi ilgi, yetenek ve merak alanları doÄŸrultusunda seçim yapmasına izin vermeleri gerekmektedir. Hatta izin vermeleri yetmez, bu konuda bilimsel analizlerle doÄŸru kararı vermelerine destek olmaları da gerekmektedir. Ä°lgi, yetenek ve merak alanlarının doÄŸru belirlenmesi noktasında ise bilimsel temelli analiz sonuçlarını baz almak, bu konuda profesyonel Zihinsel Tipoloji Analizi desteÄŸi almak, branÅŸ, meslek, uzmanlık alanı seçimi noktasında yapılabilmesi muhtemel hata riskini asgari düzeyde yönetmemizi saÄŸlayabilmektedir.
Ülkemizde cevapsız kalan ÅŸu sorulara dikkat çekelim;
- Beynimin iÅŸlevsel özellikleri nelerdir? Beynimi ne kadar biliyorum?
- Beyin potansiyelimin sınırları nedir ve bunu nasıl üst düzeyde gerçekleÅŸtirebilirim?
- Sahip olduÄŸum beyin potansiyelimin kodları nelerdir? Ä°lgi ve yetenek ÅŸifremin açılımı nedir?
- Karakter özelliÄŸi ÅŸifremin beyin kodlarımla nasıl bir iliÅŸkisi var?
- Nasıl daha yaratıcı olabilirim?
- Beynimi hangi yöntemlerle destekleyerek hayatımı daha mutlu ve baÅŸarılı bir ÅŸekilde devam ettirebilirim?
- Beyin kodlarımı ve genetik şifrelerimi dikkate aldığımda hangi mesleki alanlarda kariyerimi planlamalıyım?
Ve ardından şu soruyu soralım;
"Kendini, beynini ve dolayısıyla da potansiyelini bilmeyen, zihin ÅŸifresini çözememiÅŸ bir insan, mutlu, rekabet üstünlüÄŸüne sahip ve üst düzeyde baÅŸarılı olacak ÅŸekilde kariyerini nasıl planlayabilir?"
Ne dersiniz? DoÄŸru branÅŸ, doÄŸru meslek ve doÄŸru uzmanlık alanı ile geleceÄŸi iyi planlamak ve mutlu gelecekler inÅŸa etmek için Zihinsel Tipoloji Analizi ile tanışmanın zamanı gelmedi mi?